Laden…

Start Start

Voorwoord

Begin jaren 60 werd het aardgas in Slochteren ontdekt. Plaatsen als Hilversum en Vlaardingen waren hier in no time op aangesloten.

Maar sommige Groningers die bovenop de gasbel woonden, moesten meer dan tien jaar wachten op een aansluiting.

En nu, na meer dan vijftig jaar, beginnen hun gebouwen en monumenten zoals scholen en Middeleeuwse kerken langzaam in elkaar te zakken.


Strijd

“Ik ben van mening dat de Groningers te kort wordt gedaan, en daarom denk ik dat het mijn plicht is, om voor de Groningers door te vechten zolang als dat in mijn vermogen ligt.” (fragment: RTV Noord)

Deze Groninger, Sijbrand Nijhoff, vecht tegen de Shell en Exxon als David tegen Goliath.

kaart van groningen gas field met parijs aangegeven. Afstand: 587 km / 365 mi

“In de grond van de zaak zit daar een structurele fout waar wij als juristen nu dus tegen aanlopen en daarom nemen wij hier de tijd voor, omdat wij zeggen, hier klopt iets niet.” (prof. mr. dr. F.T. Oldenhuis, hoogleraar Religie en Recht)

Het Groninger gasveld is een gigantisch gasveld onder Slochteren, in Groningen. Het is ontdekt in 1959 en is het grootste gasveld in Europa en het op tien na grootste veld ter wereld.

Bron: Wikipedia

Het gasveld levert veel geld op. Sinds je deze pagina opende zijn er 0 seconden verstreken en is er ongeveer 0 verdiend met het gas uit Groningen. Dit komt neer op ongeveer een miljoen euro per uur. De totale aardgasbaten beginnen de € 300 miljard te naderen. (Foto: Jeff Williams/ISS)


“Ik pomp alles op wat ik kan oppompen om de vraag te vervullen wat dat betreft.” (Ben van Beurden, de baas van Shell)

Quizvragen

(Doe zoveel vragen als je wilt)

De dijken in Groningen zijn –––– dan de dijken in het Westen van het land.
In het gaswinningsgebied staan ongeveer 1500 rijksmonumenten. In de kern van het gebied is ––– van de monumenten beschadigd.
Er zijn sinds 1986 ongeveer ––– gasbevingen geweest?
De gaswinning leverde iedere Nederlander sinds 1959 een bedrag op van bijna –––.
Er zijn inmiddels (begin 2017) al ––– schademeldingen gedaan.

Armoede

“1 op de 3 Groningers leeft namelijk op de rand van armoede, de provincie is daarmee armoedekoploper van ons land.” (EénVandaag, 2007)

Groningen is volgens “Eurostat” (een directoraat-generaal van de Europese Unie) een van de rijkste gebieden van de EU, zelfs rijker dan het Île de France. Dat komt door de gaswinning. Wat Eurostat vergeet te melden, is dat al dat geld weggehaald wordt uit de provincie. Groningen is al lang de armste provincie van Nederland.

Zie tabel:
De rijkdom van Groningen in Europa: vergelijkbaar met Inner London en Parijs e.o.
RankNUTS-2 Re­gionMem­ber sta­teGDP per ca­pi­ta
in eu­rosAs % of EU-28 ave­ra­ge
1.In­ner Lon­donUni­ted King­dom86,400325%
2.Lu­xem­bourgLu­xem­bourg68,500258%
3.Bru­xel­les­-Cap., Brus­sels Hfdst.Bel­gium55,100207%
4.Ham­burgGer­ma­ny51,900195%
5.Gro­nin­genNe­ther­lands49,800187%
6.Bra­tis­lavs­ký krajSlo­va­kia49,000184%
7.Stock­holmSwe­den47,700179%
8.Île de Fran­ceFran­ce46,600175%

Het is moeilijk om uit te vinden hoe de aardgasbaten besteed werden, omdat de overheid geen goeie boekhouding bijhield. Maar ongeveer 0,3% van de FES-gelden (Ongeveer 10% van de totale aardgasbaten ging naar het Fonds Economische Structuurversterking, FES) ging naar Groningen. Op basis van inwoners zou 3,4% eerlijk zijn geweest: ongeveer een factor 10 meer.

de beschrijving van de afbeelding volgt hierna

Dit is het plaatje maar dan in tekstvorm. Een weergave van de verdeling van de aardgasbaten (FES-gedeelte) over de vier landsdelen, eerst zoals het is, en daarna als je het zou doen via inwonersaantallen

De indeling van de provincies is als volgt:

  • − Noord: Groningen, Friesland en Drenthe;
  • − Oost: Gelderland, Overijssel en Flevoland;
  • − West: Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht en Zeeland;
  • − Zuid: Noord-Brabant en Limburg.

Werkelijke verdeling:

  • Westen: 88%
  • Zuiden: 9%
  • Oosten: 2%
  • Noorden: 1%

Onderverdeling Noorden:

Groningen: Friesland en Drenthe dus ongeveer 0.3%

Verdeling via aantal inwoners:

  • Westen: 47%
  • Zuiden: 22%
  • Oosten: 21%
  • Noorden: 10%

Onderverdeling Noorden:

Groningen: 3,4%, Friesland 3,8% en Drenthe 2,8%

©2016 Dwarshuis.com i.s.m. actiegroep Houd Groningen Overeind

bron: quickscan van 23 juni 2006 door samenwerkingsverbandnoordnederland.eu

Aandeel Aardgasbaten

Het aandeel van de aardgasbaten als percentage van de totale overheidsinkomsten is enorm.

Grafiek: aardgasbaten als percentage van totale overheidsinkomsten.

Tabel: Aardgasbaten als percentage van totale overheidsinkomsten

Tabel: Aardgasbaten als percentage van totale overheidsinkomsten
jaarpercentage
19691,5
19702
19712,5
19723
19733
19745
19758
19769,5
197710
19789
19799,5
198012
198116,5
198216
198316
198417
198518
198612
19877
19885
19895
19905
19916
19925
19934,5
19944
19955
19965
19975
19984
19993
20004
20015
20024,5
20035
20045,5
20055,5
20067
20076,5
20089
20096,5
20106,5
20118
20129,5
20139,5

bron: CBS StatLine, afbeelding uit publicatie “Besteding van aardgasbaten: feiten, cijfers en scenario's” van de Algemene Rekenkamer.

Wat is het probleem?

De gaswinning veroorzaakt verzakkingen en aardbevingen. Het aantal aardbevingen neemt toe.

Gebouwen en monumenten zoals scholen en Middeleeuwse kerken raken steeds verder beschadigd. Er zijn grote zorgen over de dijken, en een groot chemiepark in het gebied. Landbouwgrond verzakt, de drainage gaat kapot en de waterhuishouding is verstoord, er is sterke milieuvervuiling en er wordt zwaar verontreinigd water de grond in gepompt.

Het is een ramp in slow motion. Ongeveer 90.000 150.000 [niet duidelijk hoeveel] gebouwen moeten verstevigd worden, meer dan 100 huizen moeten ogenblikkelijk gerepareerd worden en recentelijk stortte een boerderij in.

Tabel: Aantal aardbevingen per jaar in de provincie Groningen
jaar1991199219931994199519961997199819992000200120022003200420052006200720082009201020112012201320142015
pro­duc­tie1215231114231516151494825314829348539829512183115

Ontwricht, gekanteld en rijp voor de sloop. Toch ziet de boerderij er goed uit.

Het Probleem

sijbrand nijhoff De ramp in Groningen is vaak onzichtbaar: deze boerderij van eerdergenoemde dhr Nijhoff (zie foto) ziet er best goed uit, maar is ontwricht, gekanteld en rijp voor de sloop. Op de volgende pagina zie je huizen die gestut zijn.

RTV Noord / Goos de Boer:

Goos de Boer: “Dat gevecht voert hij vóór zijn boerderij en tegen de NAM en de staat. Zo op het oog lijkt er weinig aan de hand, maar schijn bedriegt.”
Sijbrand Nijhoff: “De boerderij is ontwricht en gekanteld. Als je hier dus kijkt, deze muur. Die zaak wijkt en die komt naar voren. Alles leeft, het hele gebouw leeft, net als de schuur. De NAM zegt achterstallig onderhoud, maar dat is het bekende recept van de NAM.”
Goos de Boer: “En dat pikt de Zijldijker niet. Als een soort David tegen Goliath sleept hij de staat der Nederlanden voor de rechter. Hij eist stopzetting van de oorzaak van alle ellende: de gaswinning. Hij verliest.”

Meeste foto's: Schokkend Groningen

Veel afbeeldingen van gestutte en beschadigde huizen.

“Als jurist zeg ik: als je iemand … aanrijdt, op het zebrapad, en je hebt een slechte schedel, een eierschaalschedel noemt men dat in het recht, je hebt dus meer schade dan een ander, dan zeggen we in het recht die schade moet jij voor je rekening nemen, je moet het slachtoffer nemen zoals ie is, en dat betekent dat je ook dat huis wat je aantreft moet nemen zoals het is want jij hebt die schade veroorzaakt. Je hebt niks te zeggen over da's een zwakke fundering, da's jouw eigen beslissing. Weggedacht van de aardbevingsschade zou dat huis er staan als een dijk.” (Prof. mr. dr. F.T. Oldenhuis, hoogleraar Religie en Recht)

Allemaal betaald met aardgasbaten: “Sleutelprojecten, gericht op integrale stedenbouwkundige ontwikkelingen op en rond de HSL- stations Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Breda”: het gaat hier onder andere om de Amsterdamse Zuidas, betaald uit de aardgasbaten – Hogesnelheidslijn-Zuid: betaald met aardgasbaten – Betuweroute: betaald met aardgasbaten – Project Mainportontwikkeling Rotterdam: betaald met aardgasbaten – “Tuinders in Zuid-Holland hoefden geen olie meer te laten aanvoeren en op te slaan. Het aardgas werd hen spotgoedkoop aangeboden.” – “Met het FES draagt het rijk 16,9 miljoen bij in de ontwikkeling van het Oostland en de Groenzoom (Zuid-Holland) tot een economisch vitaal gebied[…]”: betaald met aardgasbaten – “Herstructurering van de glastuinbouw in het Delfland (Zuid-Holland) en de aanleg van recreatieve infrastructuur”: betaald uit de aardgasbaten – “Het wordt wel de kurk genoemd waarop de Nederlandse economie en welvaart drijven: het enorme gasveld dat in 1959 werd ontdekt bij Slochteren in de provincie Groningen.” (Canon van Nederland) – Etc. Etc. Etc.

Schade in 't Lage van de Weg – Schade in 't Stort – Schade in 't Zandt – Schade in Achter-Thesinge – Schade in Adorp – Schade in Ae – Schade in Amsweer – Schade in Appingedam – Schade in Arwerd – Schade in Baamsum – Schade in Baflo – Schade in Bedum – Schade in Bierum – Schade in Biessum – Schade in Binnen – Schade in Blokum – Schade in Bokum – Schade in Borgsweer – Schade in Breede – Schade in Broek – Schade in Dallingeweer – Schade in De Paauwen – Schade in De Zanden – Schade in Dekkershuizen – Schade in Delfzijl – Schade in Den Andel – Schade in Denemarken – Schade in Doodstil – Schade in Douwen – Schade in Eekwerd – Schade in Eemshaven – Schade in Eenrum – Schade in Eenum – Schade in Ellerhuizen – Schade in Engelbert – Schade in Eppenhuizen – Schade in Ewer – Schade in Ezinge – Schade in Farmsum – Schade in Feerwerd – Schade in Feldwerd – Schade in Fiemel – Schade in Froombosch – Schade in Gaarland – Schade in Garmerwolde – Schade in Garnwerd – Schade in Garrelsweer – Schade in Garsthuizen – Schade in Geefsweer – Schade in Godlinze – Schade in Grijssloot – Schade in Groot Maarslag – Schade in Harkstede – Schade in Hefswal – Schade in Heidenschap – Schade in Hellum – Schade in Heveskes – Schade in Heveskesklooster – Schade in Holwierde – Schade in Hornhuizen – Schade in Houwerzijl – Schade in Huizinge – Schade in Ideweer – Schade in Kaakhorn – Schade in Kantens – Schade in Katershorn – Schade in Klein Harkstede – Schade in Klein Maarslag – Schade in Kleine Huisjes – Schade in Kloosterburen – Schade in Kolham – Schade in Koningslaagte – Schade in Koningsoord – Schade in Krewerd – Schade in Kröddeburen – Schade in Kruisweg – Schade in Ladysmith – Schade in Lageland – Schade in Lalleweer – Schade in Laskwerd – Schade in Lauwersoog – Schade in Leens – Schade in Leentjer – Schade in Leermens – Schade in Lellens – Schade in Loppersum – Schade in Losdorp – Schade in Luddeweer – Schade in Meedhuizen – Schade in Meerstad – Schade in Menkeweer – Schade in Mensingeweer – Schade in Middelbert – Schade in Middelstum – Schade in Molenrij – Schade in Nansum – Schade in Naterij – Schade in Niekerk – Schade in Nooitgedacht – Schade in Noordpolderzijl – Schade in Noordwolde – Schade in Oldenzijl – Schade in Oldorp – Schade in Onderdendam – Schade in Onderwierum – Schade in Oosteinde – Schade in Oosternieland – Schade in Oosterwijtwerd – Schade in Oostwold – Schade in Opmeeden – Schade in Oterdum – Schade in Oudedijk – Schade in Oudeschip – Schade in Overschild – Schade in Paapstil – Schade in Pieterburen – Schade in Plattenburg – Schade in Polen – Schade in Rasquert – Schade in Rodewolt – Schade in Roodehaan – Schade in Roodeschool – Schade in Rottum – Schade in Rottumeroog – Schade in Rottumerplaat – Schade in Ruiten – Schade in Saaxumhuizen – Schade in Sauwerd – Schade in Schaaphok – Schade in Scharmer – Schade in Schildwolde – Schade in Schouwen – Schade in Schouwerzijl – Schade in Siddeburen – Schade in Simonszand – Schade in Sint Annen – Schade in Sint Annerhuisjes – Schade in Slochteren – Schade in Spijk – Schade in Startenhuizen – Schade in Stedum – Schade in Steendam – Schade in Stitswerd – Schade in Ten Boer – Schade in Ten Post – Schade in Ter Laan – Schade in Termunten – Schade in Termunterzijl – Schade in Thesinge – Schade in Tinallinge – Schade in Tjuchem; – Schade in Toornwerd – Schade in Tuikwerd – Schade in Tuikwerderrak – Schade in Tweehuizen – Schade in Uiteinde – Schade in Uithuizen – Schade in Uithuizermeeden – Schade in Uitwierde – Schade in Ulrum – Schade in Usquert – Schade in Valom – Schade in Veendijk – Schade in Vierburen – Schade in Vierhuizen – Schade in Vliedorp – Schade in Wadwerd – Schade in Wagenborgen – Schade in Warffum – Schade in Warfhuizen – Schade in Wartum – Schade in Wehe-den Hoorn – Schade in Weiwerd – Schade in Westerdijkshorn – Schade in Westeremden – Schade in Westernieland – Schade in Westerwijtwerd – Schade in Wetsinge – Schade in Wierhuizen – Schade in Wilderhof – Schade in Willemsstreek – Schade in Winneweer – Schade in Winsum – Schade in Wirdum – Schade in Wittewierum – Schade in Woldendorp – Schade in Woldendorp – Schade in Woltersum – Schade in Woudbloem – Schade in Zandeweer – Schade in Zeerijp – Schade in Zeshuizen – Schade in Zevenhuizen – Schade in Zijldijk – Schade in Zoutkamp – Schade in Zuidwolde – Schade in Zuurdijk –

Komt wel goud

Foto (bewerkt): Schokkend Groningen (nieuw scherm)

[Citaat uit De Gaskolonie “De Gaskolonie” (nieuw scherm)]:

Hij [Jan Kamminga] kan prachtig vertellen over de ontmoetingen die zo goed de houding van veel autochtone Groningers weergeeft. ‘Kijk we zijn bij mensen geweest die niet gewend zijn om voor zichzelf op te komen. Die hebben dat ook nooit hoeven doen, want het leven kabbelde voort. Ze hebben werk of een uitkering, hun leven is rustig, zonder hoogtepunten en ook zonder dieptepunten.’

Hij geeft een voorbeeld van mensen die als gevolg van de beving bij Huizinge problemen kregen met hun huis. Kamminga ging bij ze op bezoek: ‘Het plafond moest worden ondersteund, dus er stonden in een woonkamertje van 4 bij 4 vierkante meter drie stutten, drie palen in de kamer. Ik kwam binnen en zei meteen: “Wat een toestand hier.”

Ze keken me vragend aan, een toestand? Dus ik zei dat het toch vreselijk moest zijn om er zo bij te zitten? Toen antwoordden ze: “Ohhhh wie wenn’ d’r al aan.” Je moet weten dat de klimop inmiddels tot halverwege het plafond rond die ondersteunende palen was gegroeid. Ik vroeg ze of ze al iets hadden gehoord, nou nee, dat was niet het geval, ze hadden alleen te horen gekregen dat er nog wel op teruggekomen zou worden. Ik legde ze voor dat het huis misschien wel gesloopt moest worden, maar daar kon geen sprake van zijn: “Ik ga mien huus nait uut. Ik ben hier gebor’n. Mien vader is hier geboren. Ik ga het huis niet uit!”’

Kamminga sprak nog over het instortingsgevaar maar heeft deze mensen niet kunnen overtuigen. Omdat de palen er staan, stort hun huis niet in, zeiden ze tegen hem: ‘Ik wenste ze veel sterkte en kreeg als antwoord dat het wel goed komt hoor.’

Foto (bewerkt): Schokkend Groningen (nieuw scherm)

Hoe kunnen zulke lichte bevingen schade veroorzaken?

“Pas nu begrijp ik dat die schalen hier eigenlijk helemaal niet van toepassing zijn.” – bouw­con­struc­teur

De bevingen veroorzaakt door gaswinning vinden zeer dicht onder de oppervlakte plaats en hebben daar veel meer impact dan op de diepte van een natuurlijke beving (20 - 100 km diepte): ze geven meer energie af aan de oppervlakte.

Deskundigen zijn het erover eens dat de schaal van Richter geen volledig beeld geeft van de Groningse situatie, en dat het hierdoor lijkt alsof het minder erg is.

Ook bij fracking is sprake van deze ondiepe aardbevingen.

Transcript: prof. mr. dr. J.G. Brouwer, hoogleraar Algemene Rechtswetenschap: “En ik vroeg ook aan een constructeur… vorige week in Groningen. Ik zeg, wanneer ben jij nu, hij is degene die onder andere betrokken is bij het opstellen van die nieuwe bouwnormen, die NEN-normen, wanneer ben je nou gealarmeerd? Hij zegt, “door Huizinge”. En daarvoor dan? Ja, zegt hij, ik dacht altijd Richter, dat is niks, twee punt zoveel, misschien eens een keertje drie. Hij zegt, pas nu begrijp ik dat die schalen hier eigenlijk helemaal niet van toepassing zijn. En pas nu begrijp ik dat onze bouwnormen dus hele andere moeten zijn. Dit zijn hoogfrequente trillingen, heel kortstondig. Hij zegt, we weten eigenlijk ook niet goed hoe die bouwnormen eruit moeten gaan zien.”

Meer problemen

De beschadigde huizen zijn het begin van alle problemen. Maar het gaat verder. In Groningen gebeuren dingen die je niet zou verwachten in een rechtsstaat. Rechtsgeleerden verbazen zich over wat er in Groningen allemaal mogelijk is.

Groningen is de armste provincie van Nederland, terwijl met het gas onder deze provincie de welvaartsstaat opgebouwd is. De aardgasbaten zijn dus vooral niet ten goede gekomen aan Groningen. Hier waren de Groningers al gefrustreerd over.

En nu er schade is, is er grote onwil in Den Haag om dit te vergoeden. Alles wordt vertraagd en moet werkelijk bevochten worden. Het vertrouwen van de Groningers in de politiek heeft inmiddels een dieptepunt bereikt. Het feit dat gaslevering aan het buitenland om geld te verdienen belangrijker is dan de leefomstandigheden van eigen burgers wekt verbittering.

De huizenmarkt is ingestort en mensen die hun pensioen in hun huis gestopt hebben, zijn deze eigenlijk gewoon kwijt. Deze huizen zijn onverkoopbaar ook al zijn ze niet beschadigd.

De afhandeling van de schade gaat bij kleine bedragen wel goed maar bij grotere bedragen is het vaak een verschrikkelijk drama en gebruiken de Shell en aanverwante partijen de meest onwaarschijnlijke excuses om onder de verantwoordelijkheid uit te komen, terwijl ze niet in hun recht staan. En als er dan wat aan gedaan wordt moet men vaak langere tijd het huis uit. Het is ook meerdere keren voorgekomen dat mensen bij thuiskomst hun huis niet meer in mochten, op gezag van de Shell.

De mensen in het gebied kunnen vaak geen rechts­bijstands­verze­kering meer afsluiten.

Er is bovengemiddeld veel psychische problematiek in het gebied.

Er kan nog een hele grote aardbeving komen waarbij doden zullen vallen. Al is de kans misschien niet zo groot, verwaarloosbaar is zij zeker niet en in vergelijking met andere risico's in ons land wordt zij als veel groter ingeschat.

Wat maakt de Groningse situatie uniek?

  • De bevolkingsdichtheid boven het gasveld is hoog, vergeleken met andere grote gasvelden in de wereld;
  • De aardbevingen zijn zeer ondiep waardoor het effect groter is;
  • Naast de aardbevingen vindt er ook een algehele verzakking plaats; de Groningse bodem is een hele complexe bodem die nog niet goed begrepen wordt;
  • De bevingen in Groningen zijn geen ‘fact of life’, maar een politieke keuze van een overheid die op een dubieuze manier verbonden is met twee multinationals: Shell en Exxon. De bevingen kunnen gestopt worden indien gewenst;

Je zou denken dat deze combinatie wetenschappers op allerlei gebied aan zou trekken, maar dat is niet het geval. Er zijn maar weinig wetenschappers te vinden die de afgelopen decennia iets met deze unieke combinatie hebben gedaan.

Het is


real time gegevens


aantal gasbevingen totaal: ––––

aantal schademeldingen totaal: ––––


Het gaat om de aardbevingen in Nederland en omgeving (vanaf de 80-er jaren). Bijna allemaal in Groningen. Het zijn deze gaswinnings-bevingen die de schade veroorzaken. En het gaat om het totaal aantal schademeldingen.

Hier zie je de laatste 10 gasbevingen. (realtime KNMI-data (via GBB))

    Schademeldingen per gemeente (“realtime”-gegevens van de NAM via Gasbevingenportaal, 1x per dag bijgewerkt).

      Verandering

      Duizenden demonstranten in een fakkeloptocht. Er is iets aan het veranderen. Verderop meer.

      Petitie

      een duim die naar beneden wijst een duim die naar boven wijst